Certyfikat ATEX - ważne informacje o normie dot. stref wybuchowych

Podstawowe informacje o dyrektywie ATEX

Dyrektywa ATEX składa się z dwóch głównych dyrektyw Unii Europejskiej: dyrektywy 2014/34/UE dotyczącej urządzeń i dyrektywy 99/92/WE dotyczącej ochrony pracowników w miejscach pracy, gdzie mogą występować atmosfery wybuchowe. Dyrektywa 2014/34/UE odnosi się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej, podczas gdy dyrektywa 99/92/WE koncentruje się na minimalnych wymogach poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników potencjalnie narażonych na zagrożenia.

1

Narzędzia i urządzenia ATEX

2

Zawory ATEX

3

Węże spiralne ATEX

4

Dmuchawy bocznokanałowe ATEX

5

Pompy próżniowe ATEX

Zakres dyrektywy ATEX

Dyrektywa ATEX obejmuje szeroki zakres urządzeń, w tym maszyny, urządzenia elektryczne i nieelektryczne, komponenty bezpieczeństwa oraz systemy ochrony stosowane w obszarach zagrożonych wybuchem. Obejmuje ona wszystkie miejsca, gdzie obecność i akumulacja łatwopalnych gazów, par, mgieł lub pyłów może stworzyć atmosferę wybuchową, a zatem wymaga środków zapobiegawczych w celu zapewnienia bezpieczeństwa.

Klasyfikacja stref zagrożonych wybuchem

W ramach dyrektywy ATEX, obszary zagrożone wybuchem są klasyfikowane w zależności od częstotliwości i czasu trwania występowania atmosfery wybuchowej:

• Strefa 0 (gaz) / Strefa 20 (pył): obszar, w którym atmosfera wybuchowa w postaci mieszaniny z powietrzem niebezpiecznych substancji w formie gazu, pary lub mgły jest obecna stale lub przez długi czas.

• Strefa 1 (gaz) / Strefa 21 (pył): obszar, w którym istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia atmosfery wybuchowej w normalnej eksploatacji.

• Strefa 2 (gaz) / Strefa 22 (pył): obszar, w którym atmosfera wybuchowa nie występuje w normalnej eksploatacji, a jeśli się pojawi, to tylko sporadycznie i przez krótki czas.

Wymogi dyrektywy ATEX dla urządzeń

Urządzenia i systemy ochronne objęte dyrektywą ATEX muszą spełniać określone wymagania techniczne i są poddawane procedurom oceny zgodności przed wprowadzeniem na rynek. Producenci tych urządzeń muszą zapewnić, że zostały one zaprojektowane i wyprodukowane zgodnie z najnowszymi normami bezpieczeństwa, a także że zawierają odpowiednie oznakowanie, w tym oznaczenie CE, oznaczenie ATEX oraz informacje o strefie, dla której urządzenie jest certyfikowane.

Certyfikacja urządzeń wg ATEX 2014/34/UE

Proces certyfikacji urządzeń ATEX obejmuje kilka kluczowych etapów:

1. Ocena ryzyka - producenci muszą przeprowadzić szczegółową ocenę ryzyka, aby zidentyfikować wszystkie potencjalne zagrożenia związane z użytkowaniem urządzenia w atmosferach wybuchowych.

2. Projektowanie i budowa urządzenia - urządzenia muszą być zaprojektowane i zbudowane zgodnie z zasadami inżynierii zapewniającymi najwyższy poziom bezpieczeństwa. Obejmuje to wybór odpowiednich materiałów, zastosowanie właściwych technologii oraz wdrożenie systemów bezpieczeństwa.

3. Testowanie i certyfikacja - urządzenia są testowane przez notyfikowane jednostki certyfikacyjne, które oceniają ich zgodność z wymaganiami dyrektywy ATEX. Po pomyślnym przejściu testów urządzenie otrzymuje certyfikat zgodności.

4. Oznakowanie ATEX - certyfikowane produkty muszą być wyraźnie oznakowane symbolem Ex, co oznacza ich zgodność z dyrektywą ATEX. Oznakowanie zawiera również informacje o kategorii urządzenia, typie atmosfery, dla której jest przeznaczone, oraz identyfikator notyfikowanego

Wymogi dla pracodawców wg ATEX 99/92/WE

Pracodawcy działający w obszarach zagrożonych wybuchem są zobowiązani do:

1. Oceny ryzyka - muszą przeprowadzić ocenę ryzyka wybuchu na swoim terenie pracy.

2. Klasyfikacja stref zagrożonych wybuchem - obszary, gdzie mogą wystąpić atmosfery wybuchowe, są klasyfikowane w strefy (0, 1, 2 dla gazów i 20, 21, 22 dla pyłów).

3. Dokumentacja ochrony przed wybuchem - pracodawcy muszą sporządzić dokumentację, która potwierdza, że wszystkie niezbędne środki ochronne zostały wdrożone.

4. Środki zapobiegawcze - należy wdrożyć odpowiednie środki techniczne i organizacyjne mające na celu zapobieganie wybuchom, takie jak wentylacja, unikanie źródeł zapłonu czy stosowanie bezpiecznych procedur pracy.

Znaczenie dyrektywy ATEX dla przemysłu

Dyrektywa ATEX ma kluczowe znaczenie dla wielu sektorów przemysłowych, takich jak przemysł chemiczny, farmaceutyczny, naftowy i gazowy oraz sektory wydobywcze, gdzie kontrola atmosfer wybuchowych jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Przestrzeganie jej wymogów pomaga w zapobieganiu wypadkom, ochronie życia i zdrowia pracowników oraz minimalizacji szkód materialnych związanych z ewentualnymi eksplozjami.

Autor:
Izabela Sołowska-Florczyk
Business
Line Manager

Autor:
Izabela Sołowska-Florczyk
Business
Line Manager